3.5.2010 | 05:52
Glępur gegn Ķslandi
Žaš kom svo sem ekki margt į óvart ķ vištalinu viš William Black. Hann stašfesti žaš sem mig hefur grunaš lengi aš bankakaupin voru til žess gerš aš stunda glępastarfsemi. Eigendur og stjórnendur bankanna įkvįšu aš stela öllu sem žeir mögulega gįtu. Hafa sennilega ekki haldiš aš žeir kęmust upp meš žaš lengi, en eins og Madoff žį komust žeir upp meš žetta lengur en nokkurn hefši óraš fyrir.
Hinsvegar žį žurfa menn aš staldra viš og hugsa śt ķ žį stašreynd aš efekki hefši komiš til alžjóšlegrar fjįrmįlakreppu sem varš nįnast aš algjörum frostavetri eftir fall Lehman Brothers, žį hefšu Landsbankinn, Kaupžing og Glitnir getaš haldiš įfram į žeirri braut sem žeir voru į og hefšu žį sennilega getaš komist upp meš aš stunda glępastarfsemi sķna ķ 2 - 3 įr ķ višbót! Ķslendingar myndu žį žurfa aš horfast ķ augu viš hrun į nęsta įri meš Icesave skuldir sem nęmu nokkur žśsund milljöršum! Hruniš hefši kostaš tugi žśsunda milljarša og Ķslenska rķkiš og flest fyrirtęki į Ķslandi hefšu lent ķ algjöru žroti į nokkrum vikum og mįnušum og afleišingarnar hefšu oršiš algjör landflótti enda hefšu lķfskjör į Ķslandi hrokkiš nišur į svipaš stig og mešal fįtękustu rķkja heims į mjög stuttum tķma. Žaš er hugsanlegt aš erlend rķki hefšu gripiš ķ taumana og fryst Ķsland śti en śtkoman hefši oršiš sś sama - algjört og višvarandi hrun į Ķslandi įn žess aš litlum lķkum į endurreisn.
Žetta er žaš dęmi sem eigendur og stjórnendur bankanna voru į góšri leiš meš aš setja Ķslendinga ķ. Žetta er nišurstašan sem oršiš hefši ef žetta liš hefši fengiš aš halda dampi og klįra dęmiš. Žetta liš hefši skiliš Ķsland eftir sem efnahagslega eyšimörk įn möguleika į endurreisn. Žannig fannst žessu fólki aš vęri viš hęfi aš fara meš Ķsland og ķslenska žjóš. Stjórnmįlamenn ķ öllum flokkum spilušu meš og žaš getur enginn skorast undan įbyrgš ķ žessu dęmi. Žaš skörušu allir eld aš sķnum kökum og hver sem var svo djarfur aš mótmęla og segja aš eitthvaš vęri aš var hafšur aš fķfli.
Hruniš var ekki bara glępur gegn lögum, réttarvitund og sišgęšisvitund, heldur gegn hinni ķslensku žjóš. Žessir menn einsettu sér aš knésetja žjóšina efnahagslega til žess eins aš hagnast sjįlfir og žeim var nįkvęmlega sama hvaš yrši um restina af fólkinu ķ landinu. Žaš mįtti éta žaš sem śti fraus fyrir žeim.
Allt of margir hafa reynt aš gera hruniš aš pólitķsku mįli og kenna žessum flokki og hinum um. Vissulega voru įkvaršanir um aš selja bankana pólitķskar og sjįlfsagt veriš pólitķk į bak viš hverjum var selt. En žaš mį ekki lįta pólitķk lita žann veruleika aš hér er um eitt stęrsta glępamįl ķ sögu višskiptasvika ķ heiminum.
Ég get ekki ķmyndaš mér hvernig er aš lifa ķ gegnum žetta į Ķslandi. Žaš hefur veriš erfitt aš fylgjast meš žvķ sem hefur veriš aš gerast į Ķslandi śr fjarlęgš. Žaš veršur ę erfišara eftir žvķ sem frį lķšur og meira fréttist af hvaš var ķ gangi. Mašur sér hversu gķfurleg og śtbreidd spilling var til stašar og samsömun meš glępaöflunum var mikil og śtbreidd. 1996/7 įrum varš Albanķa illilega fyrir baršinu į pżramķda svikum sem fjįrmįlastofnanir ķ landinu stundušu (meiri upplżsingar er m.a. aš finna į Wikipedia, sjį: http://en.wikipedia.org/wiki/Ponzi_scheme) Hundruš milljóna dollara töpušust. Hér mį lesa grein um žetta į vef Alžjóša gjaldeyrissjóšsins: http://www.imf.org/external/pubs/ft/fandd/2000/03/jarvis.htm og mig langar til aš vitna hér ašeins ķ žessa grein:
"The proliferation of schemes had baleful effects. First, more depositors were drawn in. Although VEFA had the largest liabilities, it had only 85,000 depositors. Xhafferi and Populli between them attracted nearly 2 million depositorsin a country with a population of 3.5 millionwithin a few months. Second, the investment funds felt pressured to compete and began to offer higher interest rates on deposits. In July, Kamberi raised its monthly interest rate to 10 percent. In September, Populli began offering more than 30 percent a month. In November, Xhafferi offered to treble depositors' money in three months; Sude responded with an offer to double principal in two months. By November, the face value of the schemes' liabilities totaled $1.2 billion. Albanians sold their houses to invest in the schemes; farmers sold their livestock. The mood is vividly captured by a resident who said that, in the fall of 1996, Tirana smelled and sounded like a slaughterhouse, as farmers drove their animals to market to invest the proceeds in the pyramid schemes.
Throughout the year, the government was a passive spectator to the unfolding crisis. Although the enormity of the problem became clear when the Bank of Albania discovered that VEFA's deposits in the banking system were equivalent to $120 million (5 percent of GDP), and despite repeated warnings from the IMF and the World Bank, the finance ministry did not warn the public about the schemes until October. Even then, however, it drew a false and misleading distinction between companies with real investments, which were believed to be solvent, and "pure pyramid schemes." When it was suggested that some companies might be surviving by laundering money, President Sali Berisha came to their defense."
Žó svo aš įstandiš hafi veriš annaš ķ Albanķu heldur en į Ķslandi, žį er svo marg svipaš aš žaš stingur ķ augu! Smį sżnishorn:
"Xhafferi and Populli between them attracted nearly 2 million depositorsin a country with a population of 3.5 millionwithin a few months. "
Icesave! Įtti aš "bjarga" Landsbankanum, en var bara śtfęrsla į pżramķdanum.
"By November, the face value of the schemes' liabilities totaled $1.2 billion. Albanians sold their houses to invest in the schemes; farmers sold their livestock."
Tug- eša hundrušmilljarša lįn til aš kaupa hlutabréf ķ ķslensku bönkunum meš vešum ķ bréfunum sjįlfum! Engin veršmęti į bak viš neitt af žessu.
"the government was a passive spectator to the unfolding crisis"
Sama skeši į Ķslandi!
"When it was suggested that some companies might be surviving by laundering money, President Sali Berisha came to their defense."
Geir og Ingibjörg įsamt öšrum!
Žannig hefur sagan ķ Albanķu (og vķšar žar sem pżramķda svik hafa komiš upp) endurtekiš sig į Ķslandi. Sagan sem endurtók sig hjį Bernard Madoff sem stal tugum milljarša dollara og var žvķ enn afkastameiri en žeir Ķslensku. Munurinn er aušvitaš sį aš Madoff er ķ fangelsi! Hann var handtekinn 11. Desember 2008 og var dęmdur til 150 įra fangelsisvistar 29. Jśnķ 2009.
Ef Ķsland į aš lifa af og ef Ķslendingar eiga aš geta lįtiš gróa um heilt, žį veršur aš taka į žessum mönnum sem stóšu į bak viš stęrsta bankarįn sögunnar og žvķ fyrr žvķ betra. Žaš veršur aš saksękja žessa menn og žaš veršur aš grafa upp allt sem hęgt er aš grafa upp um glępavišleitni žeirra. Aš mķnu mati ęttu engir af eigendum eša stjórnendum gömlu bankanna aš fį aš koma nįlęgt fyrirtękjarekstri aftur og algjörlega bannaš aš koma nįlęgt fjįrmįlafyrirtękjum af neinu tagi.
Žaš veršur aš draga žessa menn til įbyrgšar og žaš veršur aš draga stjórnmįlamenn til įbyrgšar, ekki bara fyrir pólitķsku afglöpin sem žeir borga fyrir į kjördag, heldur fyrir fjįrmįlaleg afglöp og glępsamlegt athęfi, eša glępsamlega vanrękslu meš dómum. Žaš hlżtur aš vera krafa allra Ķslendinga aš žaš verši fariš af staš meš žessi mįl eins fljótt og aušiš er. Žaš kemur betur og betur ķ ljós meš hverjum degi sem lķšur hversu hrikaleg svik voru framin af bönkunum. Žetta var ekkert ógįt. Žetta var ekkert sem var ytri ašstęšum aš kenna - žaš komst upp um žetta vegna ytri ašstęšna, en žęr höfšu engin įhrif į žį braut sem bankarnir voru į. Žetta voru skipulögš svik eigenda og stjórnenda meš fyrirfram vitaša śtkomu sem gat oršiš til žess hreinlega aš koma Ķslandi og Ķslendingum fyrir kattarnef, en žessum mönnum stóš algjörlega į sama! Žaš er hreinlega žaš sem er nś aš koma skżrast fram ķ žessu mįli og žaš er eitthvaš sem mér finnst alveg óskaplega ógešfellt.
Kvešja,
Black: Bankarnir sekir um glępi | |
Tilkynna um óvišeigandi tengingu viš frétt |