Ekki alveg rétt farið með

Í þessari frétt er ekki farið rétt með skilgreiningu á "Subprime Loans" þegar sagt er: "Hann segir að það sem hafi ruggað bátnum nú voru viðskipti með áhættusöm húsnæðislán (e. sub-prime mortgages). Fasteignalán sem voru veitt fólki sem hafði einhvern tíma lent á vanskilaskrá."

Subprime loans (http://en.wikipedia.org/wiki/Subprime_lending) eru einfaldlega lán með meiri áhættu en prime loans.  Það þýðir ekki að þeir sem borga þau séu eða hafi verið á vanskila skrá.  Hér í Bandaríkjunum má segja að allir séu á vanskilaskrá, en það er notað einskonar punktakerfi sem kallast credit score (FICO score - http://en.wikipedia.org/wiki/FICO_score).  Því hærra sem það er, því betri kjör er hægt að fá.  Punktarnir eru reiknaðir af vanskilum, en einnig er tekið inn í dæmið hve reglulega er greitt, ef greitt er eftir eindaga, heildarskuldir, o.s.frv.  Skuldir geta ekki verið á vanskilaskrá lengur en 7 ár, þá falla þær af vanskilalistanum (þó held ég að sumar skuldir fyrnist ekki, ekki alveg viss um það)  Skv. Wallstreet Journal, höfðu um 60% þeirra sem fengu subprime lán árið 2006 átt að eiga möguleika á því að fá venjuleg lán. 

Það er hinsvegar rétt að þetta olli því að fólk fékk lán sem það gat ekki staðið í skilum með.  Þetta olli gífurlegri eftirspurn eftir húsnæði hér í Bandaríkjunum og verð á húsnæði fór upp úr öllu valdi.  T.d. var varla hægt að kaupa hænsnakofa í Kaliforníu fyrir minna en milljón dollara!  Þetta olli því líka að húsnæðislán hækkuðu og svo þegar fólk komst í vandræði með að borga og annað hvort seldi húsin eða bankarnir yfirtóku þau, þá snerist þessi uppsveifla mjög hratt í niðursveiflu.  Húsnæðislánabankar Bandaríkjanna, Fannie Mae og Freddie Mac komust í þrot en þessi tvö fyrirtæki voru með um helming húsnæðislána í landinu að verðmæti um 5.100 milljarða dollara ($5.1 trillion)  Bandaríkjastjórn varð að yfirtaka þau til að halda þeim gangandi.  Bankarnir höfðu selt og keypt vafninga með þessum undirmálspappírum, og önnur fyrirtæki, svo sem AIG tryggingafélgaið fór að selja greiðslutryggingar á þessa vafninga.  Þegar þessir vafningar fóru bókstaflega að flettast í sundur stóð AIG frammi fyrir því að vera krafið tum hundruð milljarða dollara í tryggingabætur frá bönkunum en AIG hafði lítið fjármagn á bak við þessar tryggingar.  Eftirmaður Alan Greenspan, Ben Bernanke, áttaði sig á því hvað var að ske og Seðlabanki Bandaríkjanna greip inn í og Seðlabankinn veiti hátt í tvö hundruð milljörðum dollara inn í fyrirtækið til að koma í veg fyrir að það yrði gjaldþrota.  Seðlabankinn óttaðist að ef AIG yrði gjaldþrota myndi nánast allt bankakerfi Bandaríkjanna fylgja á eftir!  Bandaríkjastjórn og seðlabankinn vörðu hátt í þúsund milljörðum dollara til að koma í veg fyrir algjört hrun og þeim virðist hafa tekist það.

Kveðja frá Port Angeles

Kreppan örugglega ekki sú síðasta segir Greenspan